W tym roku, właśnie w październiku, obchodzimy trzecią rocznicę śmierci Tdeusza Mazowieckiego.
Wykład wygłosi Przemysław Brzuszczak (Instytut Historyczny UW), który w ramach stypendium KIK realizuje projekt badawczy pt. „»W poszukiwaniu wartości podstawowych…«. Prawa człowieka w myśli i działalności Tadeusza Mazowieckiego (ruch Znak – Solidarność – polityka zagraniczna)”. Poniżej zamieszczamy krótką zapowiedź wykładu:
Tadeusz Mazowiecki w trakcie wykładu na temat relacji między etyką a polityką na Uniwersytecie Katolickim w Leuven w 1990 r. pytał: „Czy polityka i etyka wzajemnie się wykluczają? Wielu głosi konieczność ich rozdzielenia.
Dla przejrzystości i skuteczności działania, dla uniknięcia samookłamywania”. Na tak postawione pytanie udzielił jednak natychmiastowej odpowiedzi: „Nie ma wielkiej polityki bez zaplecza moralnego”. Refleksja ta jest widoczna w publicystyce i eseistyce Tadeusza Mazowieckiego z okresu PRL, nierzadko inspirowanej chrześcijańskim personalizmem.
Celem wystąpienia – niewyczerpującego i możliwie reprezentatywnego – jest ukazanie działalności publicznej Tadeusza Mazowieckiego po 1989 r. w kontekście praw człowieka. Jako interesująca jawi się próba odpowiedzi na pytanie o znaczenie pierwiastka etycznego w polityce na przykładzie postaci „naszego premiera”.
Referat, jakkolwiek dotyczący okresu III Rzeczypospolitej, siłą rzeczy będzie nawiązywać do pamiętnego odczytu Tadeusza Mazowieckiego pt. „Chrześcijaństwo a prawa człowieka”, wygłoszonego w listopadzie 1977 r. w Klubie Inteligencji Katolickiej. Szczególna uwaga zostanie poświęcona tak znamiennym dla dorobku Tadeusza Mazowieckiego kwestiom jak: prawa człowieka jako instrument polityki zagranicznej, prace nad Konstytucją RP z 2 kwietnia 1997 r., misja pierwszego niekomunistycznego premiera jako Specjalnego Sprawozdawcy Komisji Praw Człowieka ONZ ds. przestrzegania praw człowieka na terenie byłej Jugosławii, poszanowanie praw mniejszości czy idea demokratycznego państwa prawnego w ogóle. Zagadnienia te zostaną przedstawione w kontekście uwarunkowań międzynarodowych i klimatu intelektualnego lat 90. ubiegłego stulecia, określanych niekiedy jako „dekada praw człowieka”.