We Lwowie w tygodniu przed katolickimi obchodami Świąt Zmartwychwstania Pańskiego z inicjatywy Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie odbyło się spotkanie poświęcone usprawnieniu i koordynacji polsko-ukraińskiej pomocy osobom niepełnosprawnym oraz sierotom. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele naszego KIK-u, Pierwsza Dama RP Pani Agata Kornhauser-Duda oraz wysocy przedstawiciele administracji państwowej zarówno ze strony ukraińskiej, jak i polskiej.
Publikujemy sprawozdanie z tego spotkania.
Ze względu na pewne trudności w bieżącej współpracy przy ewakuacji rodzin oraz dzieci i dorosłych niepełnosprawnych z terenów objętych działaniami wojennymi, z inicjatywy Sekcji Wschodnioeuropejskiej KIK i na zaproszenie Naczelnika Wojskowo-Cywilnej Administracji województwa lwowskiego pana Maksyma Kozickiego, została zorganizowana we Lwowie polsko-ukraińska konferencja. Wizyta naszej delegacji odbyła się we wtorek i w środę 19-20 kwietnia 2022 roku.
Ze strony ukraińskiej udział wzięli:
- Maksym Kozicki – Naczelnik Wojskowo-Cywilnej Administracji Lwowa
- Oksana Żołnowicz – Dyrektor Generalny Dyrektoriatu do spraw socjalnych w Kancelarii Prezydenta Republiki Ukrainy
- Borys Lebiediew – Wiceminister Polityki Socjalnej Republiki Ukrainy
- Olga Revuk – wiceminister Polityki Socjalnej Republiki Ukrainy i pełnomocnik Rządu ds. integracji europejskiej
- Roman Anders – Dyrektor Departamentu Opieki Społecznej Wojskowo-Cywilnej Administracji województwa lwowskiego
- Stiepan Rudnicki – Naczelnik Wydziału Transportu Wojskowo-Cywilnej Administracji województwa lwowskiego
- Roman Szeplak – Dyrektor Departamentu ds. Pomocy Międzynarodowej Wojskowo-Cywilnej Administracji województwa lwowskiego
- Włodzimierz Lis – Kierownik Wydziału ds. Dzieci Wojskowo-Cywilnej Administracji województwa lwowskiego
Ze strony polskiej udział wzięli:
- Agata Kornhauser-Duda – Małżonka Prezydenta RP
- Paweł Wdówik – wiceminister w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej RP, pełnomocnik Rządu RP ds. Osób Niepełnosprawnych
- Krzysztof Kaca – Zastępca Dyrektora ds. Polityki Regionalnej Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON)
- Małgorzata Paprota – Dyrektor Regionalny PFRON w Lublinie
- Jacek Cichocki – Członek Zarządu KIK
- Anita Szymborska – Skarbnik Sekcji Wschodnioeuropejskiej KIK
- Marek Kielanowski – Członek Sekcji Wschodnioeuropejskiej KIK
W spotkaniu uczestniczyli również:
- Uliana Janyszyn – lwowska koordynatorka akcji ewakuacji prowadzonych przez KIK
- Bogdan Fotiuk – tłumacz
Konferencję współprowadzili Maksym Kozicki i Marek Kielanowski.
Podczas konferencji Marek Kielanowski przedstawił krótką prezentację na temat KIK-u, jego historii i działań na rzecz Ukrainy. Prezentację w dwóch językach przygotowały Anita Szymborska i Katarzyna Materkowska. Wszyscy uczestnicy otrzymali również dwujęzyczny tekst ze szczegółowym omówieniem wszystkich klubowych inicjatyw dla Ukrainy przeprowadzonych w latach 2014-2022.
Prezentację można zobaczyć pod adresem: https://docs.google.com/presentation/d/10MHMa0Lrj1Aq7qKBp22FRBgNPc99Z9uvNHx8elCD0gs/edit#slide=id.g124a53ed029_1_0
Większość uczestników wzięła udział w konferencji osobiście, część dołączyła do spotkania on-line.
Na wstępie pan Maksym Kozicki serdecznie podziękował Klubowi i wszystkim polskim organizacjom za pomoc udzielaną ukraińskiemu społeczeństwu. Szczególne podziękowania przekazał naszej Pierwszej Damie, Pani Agacie Kornhauser-Dudzie, za jej osobiste zaangażowanie w akcje pomocy dla tych najsłabszych.
Obie strony spotkania przedstawiły swoje oczekiwania w zakresie współpracy przy ewakuacji kobiet, dzieci i osób niepełnosprawnych.
Podczas konferencji nie ograniczono się tylko do samych deklaracji i intencji, ale również podjęto konkretne ustalenia i wyznaczono osoby odpowiedzialne za poszczególne działania:
- W czasie poszczególnych ewakuacji spotkaliśmy się z sytuacjami, w których transporty były po ukraińskiej stronie wstrzymywane z powodu braku akceptacji formy zaproszenia wystawionego przez instytucję, która docelowo miała przyjąć ewakuowanych. Powstanie jednolity dokument, wzór zaproszenia, który będzie honorowany przez wszystkie ukraińskie administracje terenowe.
- Zdarzało się, że wagony z ciężko chorymi dziećmi były we Lwowie odstawiane na boczny tor i godzinami przetrzymywane bez pożywienia, wody i środków higienicznych. Droga ok. 70 km ze Lwowa do Przemyśla trwała wiele godzin, a zespoły ratunkowe, wolontariusze, karetki i autobusy oczekiwały na dworcu w Przemyślu nawet kilkanaście godzin. Ustalono, że wagony z ewakuowanymi będą miały absolutny priorytet i będą niezwłocznie ekspediowane do Przemyśla. Po stronie ukraińskiej wyznaczono osobę odpowiedzialną za bezzwłoczne odprawianie pociągów.
- Pan Minister Paweł Wdówik ustalił z polskim Ministerstwem Infrastruktury, że nasza KIK-owska inicjatywa, aby do ewakuacji wykorzystywać istniejącą linię szerokotorową, Magistralę Siarkowo-Miedziową, jest możliwa do zrealizowania. Ze strony ukraińskiej została wyznaczona osoba odpowiedzialna za skoordynowanie tego po wschodniej stronie granicy. Transport tą linią powoduje, że ewakuowani będą mogli wysiąść z wagonów na stacji kolejowej Huta Deręgowska, z której jest tylko 23 kilometry do hubu wytchnieniowego w Stalowej Woli. Unikamy wtedy kłopotliwego, wielogodzinnego transportu kołowego z Przemyśla.
- Zdarzało się, że otrzymane przez nas listy ewakuowanych nie pokrywały się z faktycznym stanem osobowym w danym transporcie, a osoba odpowiedzialna za grupę w pociągu nie miała istotnych informacji o swoich podopiecznych. Ustalono, że takie sytuacje są niedopuszczalne i strona ukraińska zawsze wyznaczy osobę kompetentną, która będzie znała uczestników i ich stan zdrowia. Listy ewakuowanych chorych będą szczegółowe, kompletne i będą zawierały opis dysfunkcji według międzynarodowej klasyfikacji ICD-10. Minister Wdówik podkreślił, że w związku z inaczej zdefiniowanymi granicami w Polsce i Ukrainie pomiędzy chorobą a niepełnosprawnością, bardzo ważne są dla strony polskiej szczegółowe informacje o stanie osób ewakuowanych. Otrzymamy również szczegółowe informacje na temat ewakuowanego personelu, ich kwalifikacji i członków rodzin, którzy z nimi podróżują.
- Małżonka Prezydenta RP, Pani Agata Kornhauser-Duda, zadeklarowała, że w porozumieniu z wojskiem do dyspozycji ewakuacyjnych będzie 10 karetek (sanitarek) wojskowych. Będą one do dyspozycji na terenie województwa lubelskiego i podkarpackiego i mogą przewozić do 4 osób w pozycji leżącej. W każdej karetce będą polscy ratownicy.
- Pierwsza Dama RP poinformowała również, że uzgodniła z Prezydentem Stalowej Woli Lucjuszem Nadbereżnym, że w razie potrzeby miasto może wysłać w okolice Lwowa autokary z ratownikami medycznymi i lekarzami do ewakuacji. Potrzebne byłoby zabezpieczenie transportu przez stronę ukraińską.
- Minister Wdówik i Pierwsza Dama RP podkreślili, że w Polsce nie ma dużych ośrodków dla osieroconych dzieci niepełnosprawnych. Padło pytanie do strony ukraińskiej, czy takie grupy można dzielić na mniejsze. Pani Agata Kornhauser-Duda zapewniła także, że trwają poszukiwania na zachodzie Europy miejsc, które mogłyby przyjąć takie grupy. Pierwsza Dama RP rozmawiała też w tej sprawie z Przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen, która obiecała przygotować taką bazę miejsc dla ewakuowanych osób niepełnosprawnych. Będą to ośrodki, których standard i warunki będą odpowiednio weryfikowane przez stronę zapraszającą.
- Strona ukraińska poprosiła o informację zwrotna, gdy będzie znana liczba ośrodków w krajach Unii Europejskiej, oraz jakie miejsca deklarują – strona ukraińska wówczas poinformuje, jakie grupy wymagają ewakuacji.
- Pani Agata Kornhauser-Duda podkreśliła również potrzebę rejestracji ewakuowanych sierot z Ukrainy. Chodzi o sytuację, gdy ewakuowane osoby jadą dalej na zachód Europy, by była nad nimi kontrola w systemie rejestracyjnym i tym samym kontrola strony ukraińskiej nad wyjeżdzającymi.
- Strona ukraińska postara się zorganizować huby wytchnieniowe również po swojej stronie granicy.
- Dyrektorzy PFRON zadeklarowali rozpoznanie możliwości pomocy finansowej i rzeczowej dla funkcjonujących we Lwowie ośrodków, które podjęły się opieki nad ewakuowanymi niepełnosprawnymi osobami. Szczegóły wsparcia będą ustalone z kierownictwem poszczególnych placówek, a możliwości i sposoby jej udzielania zostaną wypracowane w porozumieniu z Ministerstwem Rodziny i Polityki Społecznej oraz innymi resortami (Ministerstwem Zdrowia, Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwem Spraw Zagranicznych, Kancelarią Prezydenta RP).
- Małżonka Prezydenta RP poinformowała nas, że z jej inicjatywy w najbliższym czasie wyruszy z Polski konwój „Polskie Serce” z ładunkiem ponad 1 tysiąca ton żywności, lekarstw, środków medycznych i higienicznych. Konwój skierowany będzie do najbardziej na wschód wysuniętych miejscowości na terenach objętych walkami.
- Podczas spotkania wspomnieliśmy o organizowanej w Warszawie przez KIK Warszawskiej Ukraińskiej Szkole. Ta inicjatywa bardzo zainteresowała Panią Agatę Kornhauser-Dudę. Dzień później otrzymaliśmy od Pierwszej Damy RP deklarację wsparcia tego projektu i spotkania w szkole w celu omówienia naszych potrzeb i pomocy ze strony Kancelarii Prezydenta RP.
- Pani Agata Kornhauser-Duda poinformowała nas, że zorganizowała koalicję Pierwszych Dam i koronowanych głów, która będzie podejmowała różne działania na rzecz pomocy uchodźcom z Ukrainy.
- KIK w imieniu Ośrodka dla Niewidomych w Laskach zadeklarował także gotowość zorganizowania wizyty studyjnej dla terapeutów w Laskach.
Poza spotkaniem plenarnym polska delegacja odwiedziła ośrodek rehabilitacji osób niepełnoprawnych we Lwowie, w którym teraz przebywa kilkaset ewakuowanych osób, w dużej części niepełnosprawnych. Byliśmy również w jednym z lwowskich domów dziecka, w którym też obecnie jest zakwaterowanych kilka razy więcej podopiecznych niż zwykle. Zapoznaliśmy się z ich potrzebami, a dyrektorzy PFRON ustalą możliwości i zakres wsparcia dla tych placówek.
Po konferencji spotkaliśmy się z merem Lwowa p. Andrijem Sadowym. Opowiedzieliśmy mu o naszej pracy i zadeklarowaliśmy pomoc. Bardzo się tym zainteresował i obiecał, że sformułuje potrzeby i przekaże je nam.
W jednej z lwowskich cerkwi grekokatolickich spotkaliśmy się z p. Mikołą Kułebą, dziennikarzem i społecznikiem, który organizuje ewakuację dzieci z Mariupola. Postaramy się zorganizować postój wytchnieniowy dla grupy około 100 osób jadących do Belgii.
Przed samym wyjazdem zatrzymaliśmy się w Seminarium Duchownym w Brzuchowicach pod Lwowem. Ośrodek przeznaczony jest dla krótkoterminowego pobytu około 150 pielgrzymów. Od wybuchu wojny stale przebywa tam od 200 do 500 uchodźców. Wszyscy znajdują kąt do spania i otrzymują wyżywienie, choć to absolutnie nie mieści się w możliwościach finansowych Seminarium, mimo, że ks. Władysław Biszko robi co może, żeby wszystkim podopiecznym zapewnić znośne warunki pobytu. Skontaktowaliśmy się z p. Jaromirem Sokołowskim, który znów nam obiecał zorganizowanie kolejnego transportu uciekinierów do Szwajcarii. Jadąc do Lwowa dostarczyliśmy ks. Władysławowi kilkaset kilogramów żywności, ale to kropla w morzu potrzeb. Konieczne będzie zorganizowanie stałej pomocy żywnościowej dla osób przebywających w Brzuchowicach.
Do Warszawy wróciliśmy już w czwartek około 3 nad ranem.
Marek Kielanowski
Jeśli możecie nam pomóc finansowo w organizacji tych działań, zostawiamy Wam dane do przelewu i adres zrzutki:
69 1560 0013 2000 1706 4454 5706